31 Ekim 2014

Kurabiye Testi: Diger Adiyla Marshmallow Test ...

Cocugunuzun yaninda bir arkadasinizla sohbetiniz kesilmeden en son ne zaman bir kahve icebildiniz?
Cocugunuz aksam yemeginden hemen evvel cikolata istediginde, hayir dediginiz icin histeri krizine girmeye ve tantrum atmaya basliyor mu?
Cocugunuz bir sey istediginde bunun hemen yapilmasini mi bekliyor? Yapilmadiginda krize giriyor mu?


"Kurabiye Testi" 1960'larin sonunda ve 70'lerin basinda Amerika Birlesik Devletleri'nin Stanford Universitesinde Profesor Dr Walter Mischel onderliginde uygulanmis olan bir test. Profesor Mischel ve ekibi, yaslari 4 ve 5 olan 653 cocugu teker teker bir odaya aliyor ve onlerindeki masaya birer "oreo kurabiye" koyuyor. Cocuklara bu kurabiyenin kendilerinin oldugunu ancak 15 dakika yemeden durabilirlerse ikinci bir kurabiye daha alacaklarini belirtiyor ve odadan cikiyor. Sonuclara gore cocuklarin sadece bir kismi (ucte biri) 15 dakika bekleyebiliyor. Bazilari ise test gorevlisi odadan ciktigi anda kurabiyeyi yiyor. Ileriki yillarda ayni cocuklari farkli degerlendirmelere sokuyorlar.

Peki cocuklarimizin sabirli olmasi ve bekleyebilmesi neden bu kadar onemli? Sonuclara gore, daha uzun sure bekleyen cocuklar, ileriki yaslarda sosyal ve bilissel anlamda daha ileri, okul basarisi daha yuksek, uyusturucu kullanma ve obez olma ihtimali daha dusuk bireyler olarak gosteriliyorlar.  Bu beceri alani ile ilgili bilmemiz gereken iki onemli nokta bulunuyor:

-Kucuk cocuklar da sabirli olabilir ve bekleyebilirler;  
-Bu beceri ancak pratik yapildikca kazanilir.


Biz anne ve babalar cocuklarimizi en ufak bir sekilde bile beklemeye tahmmulu olmayan, her istediklerinin hemen o an yerine getirilmesini bekleyen varliklar olarak gorebiliyoruz. Tabii burada tavuk mu yumurtadan, yumurta mi tavuktan meselesi de var. Biz mi onlari oyle goruyoruz ve bu sebeple her an isteklerini yerine getirmeye calisiyoruz, yoksa biz her istediklerini aninda yerine getirerek onlari beklemeye tahammulu olmayan varliklar haline mi getiriyoruz? Sebep hangisi olursa olsun, bu duruma bir dur dememiz gerekiyor. Kucuk cocuklar da kisa bir sure icin de olsa bekleyebilme ve kendini kontrol edebilme becerisine sahip olabilirler! Tabii yeterince pratik yaparlarsa!

Sabirli olmak ve bekleyebilmeyi bir kas olarak dusunebiliriz. Tipki agirlik calistikca guclenen kol kaslari gibi. Yani pratik sart! Cocuklarimiza kisa sureli de olsa bol bol beklemeleri icin sans vermeli, onlara alistirma yapmalari icin olanak tanimaliyiz. Telefonda konusurken ufakliginiz eteginizin ucundan cekistiriyorsa, telefonu hemen kapatmak yerine "Bir saniye canim, arkadasimla konusuyorum. Bitince seninle ilgilenecegim" diyebilir ve kisa bir sure de olsa (3-5 dakika) cocugunuzu bekletebilirsiniz. Baslarda beklemek istemeyecek ve aglamaya, gurultu yapmaya baslayacaktir. Ancak siz sabirla ayni seyi yaptikca onun da bekleme kaslari yavas yavas guclenecek ve daha uzun sure bekleyebilecektir.

Bu baglamda dikkat edebilecegimiz bir nokta da cocuklarimizin istek ve beklentilerine verdigimiz cevap suresini biraz uzatmak... Bizden  bir sey istediklerinde elinizde ne is varsa birakip onlarin isteklerini yerine getirmek yerine, yine o anda mesgul oldugunuzu ve isiniz bitince geleceginizi soylemek daha faydali olacaktir. 

Yine diger bir nokta ise kullandigimiz kelimeler ve cumleler... Siz mesgulken cocugunuz sizi boldugunde "dur!", "sessiz ol!" demek yerine "bekle!" demek onemlidir. Bu komutu verdiginizde cocugunuz da zamanla gelistirmekte oldugu eylemi/beceriyi daha iyi kavrayacaktir. Sonucta siz o anda cocugunuzun sessiz olmasini degil, beklemesini istiyorsunuz. Bunu ona gostermenin bir yolu da dogru komutu vermektir.

Son olarak; biz de cocuklarimiza kendi davranislarimizla ornek olursak, bu sureci kolaylastirabiliriz.  Ornegin, cocugunuz oyuncaklarina dalmis oyun oynuyorsa, ya da herhangi bir aktiviteye dalmis ise, onu bolmememiz cok onemlidir. Bu sekilde karsilikli olarak birbirinizin zamanina saygi gostermis oluruz. Tabii cocuklarimizin kendi baslarina vakit gecirebilmeleri ve eglenebilmeleri icin de ortam ve firsat yaratmis oluruz. Yani bir tasla iki kus vurabiliriz...

Kolay gelsin!



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder